“Soal pokok yang seringkali diajukan kepada Anwar dan kerajaan Malaysia ialah “Adakah Titah Adendum wujud,” bukannya “Perlukah Titah Adendum dituruti sekiranya wujud.” Soal pokok ini gagal dijawab sehingga ke hari ini, sedangkan kewujudan Titah Adendum itu semestinya berada di bawah pengetahuan Peguam Negara dan Perdana Menteri”
Raggie Jessy Rithaudeen
Datuk Seri Anwar Ibrahim dilaporkan enggan mengesahkan sama ada terdapat titah adedendum diraja oleh Yang di-Pertuan Agong sebelum ini.
Anwar berkata dia tidak boleh mengulas kerana terbatas oleh undang-undang.
Ini salah.
Hakikatnya, panel Lembaga Pengampunan melibatkan Peguam Negara (Penasihat Perundangan utama kupada Kerajaan Malaysia) dan wakil terus kerajaan Malaysia (Menteri Wilayah Persekutuan), antara lain.
Maka, sebarang persoalan melibatkan asas tubuh Lembaga Pengampunan, Keputusan Lembaga Pengampunan atau hal-hal berkaitan di bawah bidang kuasa Lembaga Pengampunan, selaras dengan Perkara 40 (1) Perlembagaan Persekutuan, boleh diulas, diperjelas, dijawab atau dirujuk oleh Peguam Negara dan mana-mana menteri kerajaan, khususnya, Menteri Wilayah Persekutuan dan Perdana Menteri, selaku pengerusi Jemaah Menteri.
Perlu diingatkan bahawa Perdana Menteri sebelum ini pernah mengulas berkaitan Titah Adendum walaupun proses undang-undang sudah dimulakan bagi mengenalpasti samada Titah Adendum itu wujud atau tidak.
Pada 1 April 2024, Datuk Seri Najib Tun Razak memfailkan permohonan kebenaran semakan kehakiman bagi memohon perintah untuk mendapat pengesahan kewujudan titah adendum bertarikh 29 Jan 2024.
20 hari kemudian, Berita Harian memetik Anwar sebagai berkata, sebarang keputusan berhubung Titah Adendum berkaitan tahanan di rumah Datuk Seri Najib Razak mesti diputuskan dalam mesyuarat Lembaga Pengampunan.
BACA LAPORAN BERITA HARIAN DI SINI (TANGKAP LAYAR DI HUJUNG BAWAH)
Dalam berkata demikian, Anwar membayangkan bahawa Peguam Negara menasihati kerajaan bahawa keputusan yang dibuat di luar daripada Lembaga Pengampunan adalah tidak sah.
“Saya sebutkan, ini menyinggung peranan Lembaga Pengampunan dan wewenang Agong. Itu jawapan bagi saya mengikut perbincangan dengan Peguam Negara dan maklumat dari Sultan dan Agong, itu sebaiknya,
“Kita tak cuba meringankan apa-apa keputusan yang dibuat hakim. Tapi cara kita lakukan itu yang tidak disenangi sesetengah pihak dałam parti sekutu atau sebaliknya, dalam kalangan yang lain di luar.
“Itu bukan kita persoalkan. Tapi pendirian kita tuntas, bahawa keputusan mesti dibuat dałam mesyuarat Lembaga Pengampunan dan keputusan muktamad (oleh) Agong (mesti juga) dałam mesyuarat Lembaga Pengampunan,” katanya.
Namun, tafsiran Anwar tidak betul dan bercanggah, bukan hanya dari segi kedudukan peundangan yang sedia ada, tetapi juga dengan pendirian Anwar sendiri di Mahkamah Tinggi.
Hakikatnya, soal perlukah Yang Di-Pertuan Agong mengikut nasihat Lembaga Pengampunan atau adakah Yang Di-Pertuan Agong memiliki kuasa budi bicara mutlak telah dibangkitkan di medan mahkamah beberapa kali sejak tahun 70-an lagi.
Dalam kesemua kes, termasuk kes Datuk Seri Anwar Ibrahim lawan Mohd Khairul Azam pada 2002 dan 2003 (kes terkini), mahkamah telah memberikan takrifan jelas tentang maksud perkara 42 Perlembagaan Persekutuan.
Takrifan-takrifan itu menjelaskan dan membawa maksud:
1. Kuasa budi bicara Agong dalam soal pengampunan adalah mutlak.
2. Samada Lembaga Pengampunan dibentuk dengan sahih atau tidak adalah tidak relevan, dan samada Lembaga Pengampunan ada membagi nasihat atau tidak pun tidak penting.
3. Samada Peguam Negara ada memberi laporan kepada Lembaga Pengampunan atau tidak pun tidak relevan.
Pokoknya, Lembaga Pengampunan tidak mengikat keputusan Yang Di-Pertuan Agong, dan ini merupakan keputusan mahkamah yang mentafsirkan peruntukan Perlembagaan Persektuan Malaysia.
Perkara ini turut disahkan peguam Mohamed Haniff Khatri Abdullah dalam satu sesi temubual bersama saya, Raggie Jessy Rithaudeen.
Apa pun, soal pokok yang seringkali diajukan kepada Anwar dan kerajaan Malaysia ialah “Adakah Titah Adendum wujud,” bukannya “Perlukah Titah Adendum dituruti sekiranya wujud.”
Soal pokok ini gagal dijawab sehingga ke hari ini, sedangkan kewujudan Titah Adendum itu semestinya berada di bawah pengetahuan Peguam Negara dan Perdana Menteri.
Menjawab soalan ini tidak bersifat subjudis dalam konteks kes yang dibawa oleh Najib, dan tidak ada mana-mana peruntukan perundangan atau Perlembagaan Persekutuan yang menghalang Perdana Menteri menjawab soalan itu dalam apa jua keadaan.
